Nếu bạn là một người đam mê văn hóa Trung Quốc, đặc biệt là những bộ phim hoặc trò chơi của đất nước tỷ dân này thì không thể nào không biết đến trò chơi mạt chược. Trò chơi này vô cùng phổ biến không chỉ trong các sòng bạc mà còn được người dân chơi hàng ngày khắp các con phố, ngõ nhỏ. Cùng Tôm Đú Tool tìm hiểu về cách chơi mạt chược cũng như những lưu ý giúp bạn dễ dàng chiến thắng trò chơi thú vị này nhé.
Các quân bài Mạt chược
Bộ bài Nạc
Bộ bài mạt chược được chia thành 4 loại cơ bản, trong đó có bộ bài Nạc gồm 3 loại nhỏ khác là Sách, Vạn và Văn. Ở hàng Sách hay còn gọi là Sọc, các quân bài mạt chược có màu xanh lam và được ký hiệu bằng các sọc đại diện cho số từ 1 đến 9. Mỗi quân ở hàng Sách lại có 4 con, vì vậy tính tổng cả bộ bài mạt chược sẽ có 36 quân hàng Sách. Ngoài ra, quân Nhất Sách đặc biệt nhất được ký hiệu bằng hình con chim sẻ.
Ở hàng Vạn thì tất cả các quân bài mạt chược đều có một chữ Vạn màu đỏ ở dưới, bên trên là số được viết bằng chữ Trung Quốc đại diện cho các số từ 1 đến 9. Tương tự như với hàng Sách, hàng Vạn cũng có tổng 36 quân bài, mỗi loại có 4 quân bài. Còn ở hàng Văn cũng là 36 quân bài mạt chược với những hình tròn nhỏ với nhiều màu sắc. Số lượng hình tròn trên quân bài tượng trưng cho số đại diện cho quân bài đó.
Bộ bài Tài Phao
Bộ bài Tài Phao trong mạt chược còn có tên gọi khác là gió. Bộ bài này gồm tổng cộng là 28 quân bài với 7 loại chính là Đông, Nam, Tây, Bắc, Trung, Phát và Bạch, mỗi loại có 4 quân bài với ký hiệu đặc trưng khác nhau.
Bộ bài Hoa
Bộ bài Hoa cũng là một trong bốn loại bài trong mạt chược. Trong bộ bài Hoa sẽ được chia thành 4 bộ nhỏ là Mùa, Hoa, Hoàn và Hậu, trong đó mỗi bộ có 4 quân bài mạt chược giống nhau. Bộ Mùa bao gồm 4 mùa là Xuân, Hạ, Thu, Đông; bộ Hoa gồm 4 loài hoa tứ quý là Mai, Lan, Cúc, Trúc; bộ Tứ Hoàng được đánh số từ 1 đến 4 bằng tiếng Trung Quốc với ký hiệu Vương; bộ Tứ Hậu cũng được đánh số từ 1 đến 4 bằng tiếng Trung Quốc với ký hiệu Hậu. Ngoài ra, các quân bài Tứ Hoàng và Tứ Hậu có thể được thay thế bằng Cầm, Kỳ, Thi, Hoa hoặc Ngư, Tiều, Canh, Độc tùy theo phiên bản hoặc vùng miền nơi bạn chơi mạt chược.
Bộ bài Khung
Bộ bài Khung trong mạt chược có vai trò rất đặc biệt với khả năng thay thế cho những quân bài khác. Bộ bài Khung gồm có 2 loại là khung Xanh và khung Đỏ.
Khung Xanh gồm 4 quân:
- Tổng: có thể thay thế cho mọi quân bài kể cả những quân thuộc bộ Hoa
- Thùng: có thể thay thế cho những quân bài thuộc hàng Văn
- Soọc: có thể thay thế cho những quân bài thuộc hàng Sách
- Màn: có thể thay thế cho những quân thuộc hàng Vạn
Khung Đỏ cũng gồm 4 quân:
- Hoa: thay được Tài phao
- Hỷ: có thể thay thế cho 4 gió
- Nguyên: có thể thay thế cho Trung, Phát và Bạch
- Hợp: có thể thay thế cho các quân bài thuộc hàng Nạc Văn, Sách, Vạn
Như vậy tổng hợp lại thì bộ bài mạt chược gồm tổng 160 quân bài với:
- 36 quân hàng Vạn (những thẻ bài có chữ vạn)
- 36 quân hàng Văn (thẻ bài có hình tròn)
- 36 quân hàng Sách (những thẻ bài có ký hiệu dấu sọc)
- 16 quân cho Đông Tây Nam Bắc
- 12 quân cho Trung Phát Bạch
- 4 quân cho bộ Hoa
- 4 quân bộ Bốn mùa
- 4 quân Tứ Hoàng
- 4 quân Tứ Hậu
- 8 quân bộ Khung.
Hướng dẫn chơi mạt chược
Cách chọn chỗ ngồi
Chọn chỗ ngồi cũng là một trong những lưu ý quan trọng trong luật chơi mạt chược mà bạn nên quan tâm, ảnh hưởng đến thế trận trò chơi. Trong một ván chơi mạt chược, chỗ ngồi của từng người chơi sẽ được chọn bằng các bước như sau:
- Bước 1: Sử dụng bốn quân cờ Đông, Tây, Nam, Bắc xáo trộn đều lên rồi sắp xếp các quân chồng lên nhau một cách ngẫu nhiên
- Bước 2: Tung 2 viên xúc xắc, người chơi nào có điểm số cao nhất sẽ lấy quân cờ trên cùng của chồng quân cờ vừa xếp, tương tự với người có điểm số cao thứ 2 cho đến khi tất cả các quân cờ đã được lấy hết
- Bước 3: Kiểm tra quân cờ xem người nào bốc được quân Đông sẽ được ưu tiên chọn vị trí ngồi và hướng ngồi trước. Người bốc được quân Nam sẽ ngồi bên tay phải của người có quân Đông, người có quân Cửu Tây sẽ ngồi bên tay phải của người có quân Nam và người có quân Bắc ngồi bên tay phải của người có quân Tây.
Cách chia bài
Theo luật chơi từ thời xa xưa, tất cả các quân bài mạt chược phải được úp xuống bàn trước khi chia bài cho người chơi. Người chơi sẽ trộn đều bài lên và xếp thành 2 hàng, mỗi hàng có 18 quân bài được xếp chồng lên nhau và tạo thành một hình vuông nhỏ. Nhà cái là người ngồi ở cửa Đông sẽ tiến hành đổ 2 hoặc 3 viên xúc xắc để xác định số điểm chia bài. Mỗi người sẽ được chia 40 quân bài và tự sắp xếp những quân bài của mình thành 20 đôi và đặt ở phía trước.
Cách thắng trò chơi
Cách chơi mạt chược thắng chính là khi người chơi ù. Có nhiều dạng ù bài khác nhau như sau:
- Ù muỗi: là dạng ù nhỏ nhất, không có phán, có phình và phỗng ở cả 4 phu
- Ù phình: 4 phu đều có phình sẽ ù 1 phán, dù có quân Đông hay không
- Ù tui tui: 4 phu đều là phỗng bị ù 3 phán
- Mún cun: bài có 14 quân đều là 1 hàng sẽ ù 6 phán
- Toàn chữ: bài có 14 quân đều là chữ sẽ ù 18 phán
- Bất cầu nhần: không ăn quân của đối thủ, tự ù 1 phán
- Ù xuyên: nếu chờ 1 quân hoặc phu hoặc mắt và bốc được sẽ tính thêm 1 phán
- Ù khản khản: không ăn quân của người bốc lên 4 phu toàn phỗng
- Ù Thập Tam Thái Bảo: có đủ 13 quân nhất cửu tài phao, bị ù 13 phán
- Ù Đại Tam Nguyên: 3 phu là 3 phỗng có Trung Phát Bạch bị ù 9 phán
- Ù Tiểu Tam Nguyên: 2 phu có 2 phỗng có Trung Phát Bạch. Số thẻ bài còn lại là một đôi Trung Phát Bạch, bị ù 6 phán
- Ù Đại Tứ Hí: Có 4 phu toàn phỗng Đông Nam Tây Bắc, bị ù 36 phán
- Ù Tiểu Tứ Hí: 3 phu là phỗng Đông Nam Tây Bắc. Thẻ bài còn lại là 2 mắt bị ù 24 phán
Cách tính điểm
Phán được coi là đơn vị tính điểm trong trò chơi mạt chược. Các mức phán với ý nghĩa như sau:
- 0 phán: chiến thắng một ván mạt chược bình thường
- 1 phán: sở hữu 4 quân xuyên liên nhau trong bài; sở hữu cặp Chiếu/Phỗng trên cùng một cửa; ngồi trên cùng một chỗ với người có bài Hoa trùng số hoặc ù bằng cách tự bốc quân bài
- 2 phán: bài có 4 quân Hoa cùng loại, bốc quân cuối cùng ù hoặc sở hữu cặp Chiếu/Phỗng trên cùng một cửa và gió
- 3 phán: ù bằng cách sắp xếp 3 quân cùng loại thành một hàng hoặc bài ù có 3 phỗng gió và 3 phỗng rồng
- 6 phán: bài sở hữu 4 quân phỗng; bốc toàn bộ bài phỗng hoặc bài ù có 4 phỗng gió Tiểu tứ hỷ
- 8 phán: bài ù có 4 phỗng gió Đại tứ hỷ hoặc ù bằng cách sở hữu 4 quân phỗng và bốc các quân trên tay là gió hoặc rồng
Luật phạt
Trong mạt chược có luật phạt nên người chơi cũng cần lưu ý để tránh bị phạt như sau:
- Ù sai: người chơi bị phạt từ 32 đến 64 điểm và có thể chịu phạt chung tiền cả làng
- Chín quân báo: nếu như người chơi ăn 9 quân cùng lúc sẽ phải báo cả làng, đôi khi còn phải chịu chung tiền nếu trong trường hợp đánh chung quân
- Ù chạy: người chơi ù từ 3 ván xấp liên tiếp trở lên, khi gặp phải trường hợp này cần phải đánh tiếp, không được báo ù.
Luật ưu tiên
Trong cách chơi mạt chược thì việc nắm được luật ưu tiên cũng sẽ giúp người chơi tăng khả năng chiến thắng hơn. Có 3 quy tắc trong luật ưu tiên như sau:
- Người chơi có thể dùng quân bài để ù. Nếu như có nhiều người cùng chờ một quân bài để ù thì người ngồi ngay dưới sẽ được quyền ưu tiên hơn.
- Người muốn dùng quân bài ấy để làm thành Phỗng hoặc Chiếu
- Người muốn dùng quân bài làm thành Xuyên và ngồi ở cửa dưới
Bàn chơi mạt chược
Bàn chơi mạt chược truyền thống thường có hình chữ nhật phổ thông. Trên mặt bàn sẽ được chia thành 4 phần tương ứng với 4 người chơi, nhiều ô vuông được vẽ sẵn để đặt các quân bài. Trên mặt bàn chơi mạt chược sẽ được sắp xếp khá gọn gàng, ngoài quân bài mạt chược thì còn có các bộ phụ kiện như gạch, bàn cờ và tiền chơi khi đặt cược.
Trò chơi mạt chược không chỉ đơn thuần là một trò chơi giải trí mà còn là sự kết hợp giữa chiến thuật, sự quan sát tâm lý đối thủ. Qua những ván chơi mạt chược, bạn vừa rèn luyện được khả năng tư duy lại vừa xây dựng được các mối quan hệ xã hội, gắn kết tình bạn và tình thân. Hy vọng rằng với những chia sẻ của Tôm Đú Tool về cách chơi mạt chược ở trên, bạn sẽ cảm thấy hào hứng khi bước vào thế giới đầy màu sắc và thú vị này nhé.
